AGREGA ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

AGREGA  ÖZELLİKLERİNİN  DEĞERLENDİRİLMESİ  

Bitümlü sıcak karışım yapımında kullanılacak agreganın seçiminde malzemenin elde

edilebilirliği, maliyeti ve kalitesi dikkate alınır. Agreganın bitümlü kaplama yapılabilmesi

için uygun olup olmadığı aşağıdaki fiziksel özellikleri dikkate alınarak belirlenir

🚀 Maksimum dane boyutu ve gradasyonu

🚀 Temiz olup olmaması

🚀 Sağlamlılığı

🚀 Dane şekli

🚀 Danelerin yüzey yapısı

🚀 Gözenekliliği

🚀 Soyulmaya karşı direnci

Daneler arası sürtünme, sıkıştırılmış agrega kütlesinin yük taşıma kapasitesini etkileyen en

önemli faktördür daneler arası sürtünme:

🚀 Danenin yüzey yapısına

🚀Danenin şekline

🚀Maksimum dane boyutuna

🚀 Gradasyonuna

🚀 Agregalar arası boşluğa

🚀 Agreganın sağlamlığına bağlıdır

MAKSİMUM DANE BOYUTU VE GRADASYON

Bir agreganın maksimum dane boyutu, malzemenin %100 den geçtiği en küçük elek

açıklığıdır. Nominal maksimum boyut ise agrega malzemesinin üzerinde kaldığı elek

açıklığıdır. Malzemenin maksimum dane boyutu ve gradasyonu şartnamelerle kontrol

edilir.

TEMİZ OLUP OLMAMASI

Bazı agregalar asfalt kaplamada istenmeyen zararlı bazı yabancı bazı maddeler

içerebilirler. Böle agregalar için şartnamelerde bu maddelere sınırlamalar getiren özel

bölümlemeler mevcuttur.

Bu tür maddelerin tipik örnekleri, bitki artıkları, yumuşak malzemeler, kil topakları vs.

dir. Agregalar temiz olup olmaması genellikle gözle yapılan muayene ile veya yaş elek

analizi ile anlaşılır. Ayrıca kum eş değeri deneyilede malzemedeki zararlı ince malzeme

ya da kil boyutu malzeme oranı bulanabilir.

DANE ŞEKLİ

Dane şekli karışımın işlenebilirliğini sıkışabilirliliğini ve stabilitesini etkiler. Yuvarlak

malzemeler kolayca işlenebilirler ancak yüksek stabilite, köşeli, kırılmış agregalarla elde

edilir.

YÜZEY YAPISI

Danelerin yüzey yapısı stabiliteyi etkileyen en önemli özelliklerden biridir.Bitümlü

karışımlardan yük taşıma kapasitesini belirler.çok pürüzlü yüzeylere sahip agregalar

kayma gerilmelerine karşı çok yüksek direnç gösterirler.

GÖZENEKLİLİK

Danelerin gözenekliliği, absorpsiyonunu, dolayısiyle bitüm % ‘sini etkileyen bir faktördür

su absorpsiyonu % si ile belirlenebilir.karışım agregalarında bir miktar gözeneklilik

gereklidir.böylece agrega ve bitüm filmi arsındaki adezyon sağlanmış olur.

SAĞLAMLILIK

Agregalar kırılmaya, degradasyona (İnce malzemeye dönüşme) ve su etkisiyle ayrışmaya

karşı dirençli olmalıdır.

BİTÜMLE KAPLANABİLME

(SOYULMAYA KARŞI DİRENÇ)

Yol üstyapısında kullanılan bütün agregalar su etkisindedirler bu nedenle bitümlü

karışımlarda kullanılan agregalar bitüm ile kaplandıklarında su etkisiyle soyulma (asfaltın

agregadan ayrılması) göstermemelidir. Soyulma direnci düşük agregalar, özel katkı

malzemeleri ilavesiyle, bitümlü sıcak karışım imalinde kullanılabilir.

Agrega-Bitüm bağını (Adezyonu) etkileyen faktörler şunlardır:

🚀 Yüzey yapısı

🚀 Dane boyutu ve yüzey alanı

🚀 Gözeneklilik ve absorpsiyon

🚀 Kimyasal aktivite

🚀 Yüzey enerjisi